Η ενότητα στη διαφορετικότητα

Άρθρο της Άμμα που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα Thrive Global (bit.ly/2m2LdHU)

«Ο σύγχρονος κόσμος συνταράσσεται από τη βία, το θυμό και τη διχόνοια. Όπου κι αν κοιτάξουμε βλέπουμε φόβο, ένταση και άγχος. Η μια ομάδα εχθρεύεται την άλλη μέσα σ’ ένα γενικευμένο κλίμα ανταγωνισμού και καχυποψίας.

Στην καρδιά αυτού του προβλήματος βρίσκεται η αντίληψη που έχουμε για τον «άλλον» και τη «διαφορετικότητα». Η λανθασμένη θεώρησή μας για τον κόσμο έχει επεκταθεί σε τέτοιο βαθμό, που διαπερνά τα εθνικά σύνορα καταστρέφοντας τις σχέσεις με τους συμπολίτες μας, ακόμα και με τα μέλη της ίδιας μας της οικογένειας.

Δεν έχει νόημα να αρνούμαστε την ποικιλομορφία του κόσμου, αυτή άλλωστε είναι η φύση του. Κάθε έθνος, θρησκεία και κοινωνική ομάδα έχει τη δική της κουλτούρα, νοοτροπία και συνήθειες. Ενώ μερικές φορές αυτή η ποικιλομορφία φαίνεται να δημιουργεί εμπόδια στην ειρήνη και την αρμονία, αν πάμε βαθύτερα και εφαρμόσουμε τις ευγενέστερες ανθρώπινες αξίες στη ζωή μας, θα δούμε ότι η ομορφιά του κόσμου βασίζεται σ’ αυτή την ποικιλομορφία. Αυτή είναι που εμπλουτίζει και δίνει χάρη στη ζωή. Μήπως ένα μπουκέτο που αποτελείται από ποικιλία λουλουδιών δεν είναι πιο όμορφο από ένα άλλο που έχει μόνο λουλούδια ενός είδους;

Ταξιδεύω σε όλο τον κόσμο εδώ και περισσότερα από 30 χρόνια, συναντώντας ανθρώπους απ’ όλες τις θρησκείες, τις εθνικότητες και τις κοινωνικές τάξεις. Αρκετές φορές, διάφοροι άνθρωποι μου λένε ότι έχασαν μέλη της οικογένειας τους σε θρησκευτικές ταραχές. Σε τέτοιες περιπτώσεις θλίβομαι βαθιά. Οι συγκρούσεις αυτές προκύπτουν γιατί οι άνθρωποι δεν φτάνουν στην αληθινή καρδιά της θρησκείας τους.

Οι πνευματικοί ηγέτες, που με τη ζωή και τις διδασκαλίες τους θεμελίωσαν τις διάφορες θρησκείες, εφάρμοσαν στην πράξη τα υψηλότερα ιδανικά. Δυστυχώς, οι οπαδοί τους συχνά δεν ακολουθούν το παράδειγμά τους. Η ουσία όλων των θρησκειών είναι η αγάπη, η συμπόνια και η αναγνώριση της Θεϊκότητας –με όποιο όνομα κι αν θέλουμε να την αποκαλέσουμε– που αποτελεί το θεμέλιο αυτού του κόσμου και της ανθρώπινης ζωής. Στην εποχή μας, όμως, οι άνθρωποι εστιάζονται υπερβολικά στις εξωτερικές παραδόσεις, που διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό από θρησκεία σε θρησκεία, ξεχνώντας έτσι την ουσία. Για το λόγο αυτό, οι θρησκείες, που αρχικός τους σκοπός ήταν η εγκαθίδρυση της ειρήνης και της ενότητας, έγιναν όργανα του πολέμου και των συγκρούσεων. Αν, αντίθετα, οι άνθρωποι εφάρμοζαν τις ουσιαστικές αρχές της θρησκείας τους, χωρίς να προσκολλούνται υπερβολικά στις εξωτερικές τους όψεις, τότε η θρησκεία θα μπορούσε να γίνει ένας δρόμος προς την παγκόσμια ειρήνη. Αυτό δεν μειώνει τη σημασία των διαφόρων θρησκευτικών παραδόσεων. Όλες έχουν τη δική τους αξία και είναι απαραίτητες για την πνευματική ανάπτυξη του ανθρώπου. Είναι τα διαφορετικά είδη λουλουδιών που χαρίζουν ομορφιά στο μπουκέτο. Πρέπει όμως να θυμόμαστε ότι τα διάφορα θρησκευτικά τελετουργικά είναι μέσα για την επίτευξη του σκοπού της θρησκείας και όχι αυτοσκοποί.

Αν κάποιος δείξει με το δάχτυλό του ένα φρούτο πάνω σ’ ένα δέντρο, κοιτάμε πρώτα την άκρη του δαχτύλου του και μετά πέρα απ’ αυτό προς την κατεύθυνση που δείχνει. Αν δεν κοιτάξουμε πέρα από το δάχτυλο δεν θα γευτούμε ποτέ το φρούτο. Στις μέρες μας, οι άνθρωποι σε όλες τις θρησκείες δεν μπορούν να δουν και να γευτούν τον καρπό της θρησκείας. Προσκολλούνται υπερβολικά στην άκρη του δαχτύλου, σε σημείο να αποκτήσουν ακόμα και εμμονή με αυτήν.

Όλοι οι θρησκευτικοί ηγέτες οφείλουν να τονίζουν την εσωτερική ουσία της θρησκείας τους και να παρακινούν τους ανθρώπους να εφαρμόζουν τα ιδανικά που υπάρχουν εκεί. Αυτό θα βοηθήσει να σταματήσουν οι συγκρούσεις. Πρέπει να θυμόμαστε ότι η θρησκεία υπηρετεί την ανθρωπότητα και όχι το αντίθετο. Επιπλέον, ορισμένες όψεις της θρησκείας ήταν κατάλληλες για τις ανάγκες των καιρών στους οποίους εμφανίστηκαν. Θα πρέπει να είμαστε διατεθειμένοι να επανεξετάσουμε τις όψεις αυτές σύμφωνα με τις επιταγές των καιρών μας, όταν αυτό είναι απαραίτητο. Κανείς άγιος, ιδρυτής κάποιας θρησκείας, δεν είπε ποτέ ότι η αγάπη και η ανοχή προορίζονται μόνο για τους ανθρώπους της θρησκείας τους. Κάτι τέτοιο θα ήταν σαν λέγαμε σε κάποιον: «Να αναπνέεις μόνο όταν βρίσκεσαι κοντά στην οικογένεια και τους φίλους σου, όχι μπροστά στους εχθρούς σου.»

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να τρέφουμε ιδιαίτερη αγάπη για τη θρησκεία, το έθνος ή την οικογένειά μας, αλλά ότι οφείλουμε να μην ξεχνάμε την έμφυτη ενότητα που βρίσκεται στην καρδιά κάθε διαφορετικότητας. Κι αυτό γιατί όταν χάνουμε από την οπτική μας γωνία αυτή την ενότητα, τότε είναι που ξεκινούν όλα τα προβλήματα. Όταν αρχίζουμε να λέμε: «Η θρησκεία μου είναι σωστή, η δική σου είναι λάθος» είναι αναμενόμενο να προκύψει διχόνοια, γιατί είναι σαν να λέμε στον άλλον: «Η μητέρα μου είναι αγία, η δική σου είναι πρόστυχη».

Πρέπει να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε ότι η δημιουργία και ο Δημιουργός δεν είναι δύο, αλλά ένα. Όπως ο χρυσός υπάρχει σε όλα τα χρυσά κοσμήματα, έτσι και ο Δημιουργός είναι παρών σε ολόκληρη τη δημιουργία. Αν καταφέρουμε να καλλιεργήσουμε αυτή την κατανόηση, δεν θα χάσουμε ποτέ από τα μάτια μας την έμφυτη ενότητα που διέπει το σύμπαν. Έτσι όπως γνωρίζουμε ότι τα χέρια, τα πόδια, τα μάτια και η μύτη μας είναι διαφορετικά μέρη του σώματός μας, έτσι θα αναγνωρίζουμε ότι όλα τα έθνη, οι θρησκείες και οι κουλτούρες είναι διαφορετικές εκφράσεις της μίας Θεϊκότητας που είναι πανταχού παρούσα.

Ο νους μοιάζει με ψαλίδι. Η δουλειά του είναι να κόβει και να διαχωρίζει. Η καρδιά, αντίθετα, μοιάζει με βελόνα που ενώνει τα πάντα, που κάνει τα φαινομενικά διαφορετικά πράγματα ένα. Ακριβώς όπως κόβουμε ένα ύφασμα σε διάφορα σχήματα και μετά τα ενώνουμε για να φτιάξουμε ένα ρούχο, έτσι χρειάζονται και ο νους και η καρδιά. Στην σύγχρονη εποχή, όμως, πρέπει να προσπαθήσουμε περισσότερο να βρούμε το νήμα της αγάπης που υφαίνει ολόκληρο το σύμπαν.

Η ανοχή και η αποδοχή του διαφορετικού είναι το μέτρο για να κρίνουμε αν ένας πολιτισμός έχει ευγενή ιδανικά. Κάτω από αυτή την οπτική γωνία πρέπει να προσεγγίζουμε τα προβλήματα της σύγχρονης εποχής. Ας αφήσουμε πίσω μας τα λάθη του παρελθόντος και ας ξεκινήσουμε μια εποχή ενότητας, βασισμένη στην αγάπη, την κατανόηση και το σεβασμό για τη θρησκευτική πίστη των άλλων. Όλες οι θρησκευτικές ομάδες θα πρέπει να είναι διατεθειμένες να ανταποκριθούν σε αυτή την ανάγκη –την πιο επιτακτική των καιρών μας.»